Televizyonun Bebek Gelişimine Etkileri

İlk zamanlarda televizyon renkli, hareketli, sesli görüntüsü  nedeniyle Rüzgarın ilgi alanındaydı. Reklamlar çıktığında, aile büyükleri aaa.. bak anladı! ne güzel izliyor! demeye başladılar. Tabii ben doktorumuzun kesin uyarısı üzerine, hemen kapatsam da her seferinde bir sürü açıklama yapmak zorunda oluşum, en sıkıcı ve yorucu kısmı olsa gerek.
Başlıyorum işte; televizyonda özellikle reklamlarda ses efektleri, sürekli değişen format ile bir şeyler öğrenen çocuklarda ileride dikkat dağınıklığı olduğunu. Eee siz de olmadı ama diyorlar ardından..Bizim jenerasyonda (80'li yıllar) televizyonda kaç tane kanal vardı. Reklamlar böyle miydi? Ne zamanki bilgisayar çıktı reklamlar aldı başını gitti ve bizden sonraki jenerasyonlarda dikkat dağınıklığı hastalığı meydana çıktı. Çünkü okul sıralarına gelindiğinde efektlerle, hareketli şekillerle öğrenmeye çalışan çocuklara kara tahta sıkıcı gelmeye başladı.

Televizyon izleyen bebekler derinlik, genişlik, perspektif farklılıklarını öğrenemiyor. Bebeklerin en önemli beyin gelişimlerinden biri nesnelere, farklı açılardan bakınca onları farklı göreceklerinin bilgisidir. Televizyona hangi açıdan bakarlarsa baksınlar aynı şeyi görürler. Ve bizim gibi ayırt edemezler. Bebekler televizyondaki iki boyutlu bir nesne ile üç boyutlu nesne arasındaki farkı öğrenemezler. Birde bebekler uzanarak cisimleri yakalamaya çalışarak derinlik , genişlik kavramını öğrenirler. Fakat televizyon da hangisinin yakın hangisinin uzak olduğuna karar veremezler. Televizyonda gördüklerini ayrı ayrı nesneler olarak değilde, bir bütün olarak algılarlar. Bu nedenle nesneleri takip etmek yerine, ekrana kilitlenirler.

Bebeklerle iletişim kurarak, elimizle nesneleri göstererek öğretmek dil gelişimine katkı sağlamaktadır. Dili yüz ifadesi, ses tonu ve işaretlerle soru-cevap ile  karşılıklı etkileşimlerle öğrenmesi daha etkili. Televizyonda karşılıklı iletişim ve çocuğun sosyal iletişimle dil öğrenmesi mümkün değildir.

'Televizyonun bebek gelişimini nasıl etkilediği konusunda yapılan araştırmalar TV’nin sakıncalarını net şekilde ortaya koymuştur. Örneğin, 2007 yılında Journal of Developmental Psychology’de yayınlanan bir çalışmaya göre, 8-16 aylık dönemde bir bebeğin televizyon seyrettiği her saat başına 3 yaşındaki dil becerisinin 6-8 kelime daha geri olduğu gösterilmiştir. Ayrıca televizyona maruz kalan 12-36 aylık çocukların hafıza, dikkat ve odaklanma becerisi bakımından televizyonla tanışmayan çocuklara göre dezavantajlı olduğu bulunmuştur.  The Archives of Pediatrics dergisinde 2010 yılında yayınlanan bir çalışmada ise haftada birkaç kez dvd izleyen ve hiç izlemeyen çocuklar karşılaştırılmıştır. Bu çalışma ise, ne kadar erken yaşta dvd izlemeye başlanırsa ilerleyen dönemde kelime hazinesinin o denli geri kaldığını göstermiştir.'(Uzman Psikolog/Pedagog Sinem Olcay)

Çocuklarımızın  ilk yıllarında dil ve zeka gelişimi çok hızlıdır. Araştırmalara göre, beyin gelişiminin %70’i yaşamın ilk yılında, %90’i ise ilk 5 yılda tamamlamaktadır. Bence bu yıllarda bebeklerimizin gelişimine yatırım yapmalı ve gelişimlerini destekleyici oyunlar oynamalıyız. Bazı ebeveynler bebeklerinin gelişimi için bazen de sussunlar diye televizyonun önüne koyuyorlar bebekleri, bağımlılık haline gelen televizyon daha sonra vazgeçilmez oluyor. Peki televizyon hiç mi izlenmemeli? Açıkçası ben ara sıra eğitici çizgi filmler izlenmesini sakıncalı bulmuyorum. Her zaman çocuklarla eğitici oyunlar oynayamıyoruz, yoğun olduğumuz zamanlarda kısa süreli televizyon ya da dvd izleterek en azından televizyon ile tanışması gerektiğini düşünüyorum. İnanıyorum ki televizyondan da öğreneceği şeyler de var ama bu televizyonun tüm gün açık olması anlamına gelmiyor. Bebeklerimizin bu kıymetli zamanlarını en azından 2 yaşına kadar iyi değerlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum. İnanınki televizyonu hayatımızdan çıkardığımızdan beri boş vakitlerimizi daha verimli ve konuşarak geçirmeye başladık:)